Rejestratory – kluczowy dowód w ustaleniu przyczyn katastrofy
| w
Szanowni Państwo, w badaniu katastrofy samolotu Tu-154M pod Smoleńskiem kluczowym materiałem źródłowym wykorzystanym w określeniu przebiegu zdarzeń w trakcie lotu oraz przyczyn katastrofy były rejestratory parametrów lotu oraz rejestrator rozmów w kabinie pilotów. Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na ich temat:
1. Po odnalezieniu rejestratorów lotów na miejscu wypadku, jeszcze tego samego dnia (10 kwietnia) zostały one przewiezione do laboratorium w Moskwie i komisyjnie złożone w sejfie. Następnego dnia (11 kwietnia) w obecności przedstawicieli polskiej prokuratury oraz Komisji Badań Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego (KBWLLP), zwanej Komisją Millera zapisy rejestratorów zostały odczytane na specjalnych urządzeniach kopiujących. Kopie rejestratora zapisującego dane z systemu MSRP 64 oraz rejestratora KBN-1-1 w postaci cyfrowej zostały przekazane przedstawicielom polskiej prokuratury oraz członkowi Komisji Millera.
2. Rejestrator QAR produkcji polskiej firmy ATM rejestruje dane w sposób zakodowany i mógł być odczytany jedynie w Polsce. W kilka dni po katastrofie taki odczyt został wykonany w Instytucie Technicznym Wojsk Lotniczych w Warszawie. Dane z tego rejestratora w pełni uwiarygodniły kopię zapisów z pozostałych rejestratorów.
3. Komisja Millera porównała dane z rejestratorów. Zrobiła to na podstawie trzech parametrów, które są niepowtarzalne dla każdego lotu: wysokości barometrycznej, przechylenia oraz pochylenia samolotu. Próbki tych parametrów zostały pobrane z każdego z trzech rejestratorów (MSRP 64, KBN oraz ATM). Porównując te dane Komisja ustaliła, że są ze sobą zgodne i zawierają przebieg tego samego lotu. Uzyskano w pełni wiarygodne i potwierdzone dane z lotu samolotu Tu-154M z dnia 10 kwietnia.
4. Przedstawiciele Komisji Millera oraz prokuratury uczestniczyli w odczycie rejestratora rozmów w laboratorium w Moskwie. Dane z rejestratora rozmów zostały skopiowane na płyty CD i przekazane do laboratoriów w Polsce. Komisja Millera przekazała te dane do Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji oraz do Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Obydwa laboratoria fonoskopijne przeprowadziły szereg analiz na tych zapisach. Wykonano również transkrypcję rozmów znajdujących się na ścieżkach dźwiękowych i analizy znaczników czasowych. Wszystkie te analizy pozwoliły określić, że zapis w rejestratorze rozmów również jest poprawny nie nosi znamion żadnych uszkodzeń ani zafałszowania.
5. Na podstawie analizy rejestratorów lotu przeprowadzono także analizę parametrów silnikowych i na ich podstawie polscy specjaliści stwierdzili, że do momentu zderzenia z przeszkodami naziemnymi silniki pracowały prawidłowo. Nie było żadnych zakłóceń, a silniki reagowały poprawnie na wszelkie działania załogi, czy systemów samolotu.
6. Również na podstawie zapisów z rejestratorów parametrów lotów Komisja Millera stwierdziła, że do momentu zderzenia z przeszkodami naziemnymi wszystkie systemy pokładowe samolotu działały poprawnie i właściwie reagowały na działania załogi. Jedynymi ostrzeżeniami, które Komisja znalazła w zapisach rejestratora lotu były sygnały systemu TAWS - systemu ostrzegającego o zbliżaniu się do ziemi.
7. Na podstawie danych z rejestratorów parametrów lotu Komisja odtworzyła profil lotu, a na podstawie wykonanej synchronizacji czasowej - czyli porównania poszczególnych zdarzeń we wszystkich rejestratorach - określiła dokładne położenie miejsc, w których załoga samolotu wydawała kolejne komunikaty i porozumiewała się z organami ruchu lotniczego. Zapisy poszczególnych rejestratorów są wzajemnie spójne. Można również wykazać korelację między zapisami parametrów lotu i rozmów w kabinie ze śladami zderzeń z przeszkodami terenowymi.
8. Dane, które Komisja otrzymała z rejestratora parametrów lotu są wiarygodne i prawidłowe. Na ich podstawie polscy eksperci mogli odtworzyć przebieg lotu oraz określić przyczynę katastrofy. Wiarygodność zapisów rejestratorów parametrów lotu i głosów w kabinie potwierdziły także na potrzeby prokuratury wojskowej niezależnie przeprowadzone badania przez biegłych z firmy ATM oraz Instytutu Ekspertyz Sądowych.
Zespół do spraw wyjaśniania opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy lotniczej z dnia 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleńskiem